To nie ja...

Nasze Maluchy dzisiaj cały dzień będą spotykać św. Mikołaja i zrywać z rozmachem świąteczny papier, bo potem skakać, piszczeć, ściskać i całować. Do Was, Rodzice Mikołaj też dzisiaj zawitał. Oto prezent dostarczony przez Agnieszka Stein, która pojawiła się na blogu po raz pierwszy ale nie ostatni. Mam nadzieję :)

      Czy zdarzyło Ci się kiedyś drogi czytelniku powiedzieć coś, a za kilka minut żałować, że to powiedziałeś? Albo krzyknąć na dziecko, choć już w momencie wypowiedzenia ostatniego słowa wiedziałeś, że to nie był dobry pomysł? A może pamiętasz sytuację, gdy zadawałeś sobie po raz kolejny pytanie: co mnie podkusiło?

        Jeśli tak, to na pewno nie jesteś w swoich doświadczeniach odosobniony. Nasz umysł nie jest tak uporządkowany i racjonalny jak chcielibyśmy wierzyć. Nasza zdolność podejmowania świadomych decyzji odnośnie każdego zachowania nie zawsze jest taka oczywista.

      Parę lat temu naukowcy wykonali taki eksperyment. Poprosili kilka osób, żeby zdecydowały czy chcą nacisnąć przycisk prawą czy lewą ręką. Mogły wybrać dowolnie, miały tylko zapamiętać, kiedy podjęły decyzję. Okazało się, że na podstawie wskazań aparatury, którą dysponowali badacze mogli oni przewidzieć jaką decyzję podejmie dana osoba na siedem sekund wcześniej niż wynikało to z jej własnych słów. Decyzja mogła być jeszcze cofnięta, możliwa była zmiana zdania, ale impuls do działania powstawał nieświadomie.

    To i inne badania dotyczące pracy mózgu odsłaniają wiele jego sekretów i każą nam się zastanawiać nad pozornie oczywistymi dla nas prawdami. Lecz w tym momencie najciekawsze wydają się być wnioski jakie z badań na temat mózgu i jego rozwoju można wyciągnąć w odniesieniu do dzieci.

   Czy zdarzyło ci się drogi czytelniku, że miałeś wrażenie, że twoje dziecko działa w sposób pozbawiony logiki? Mi do głowy przychodzi historia kilkuletniego chłopca, który w zimnym październikowym dniu wmaszerował w ubraniu do ogrodowego basenu pełnego wody. Logika i cierpliwość zawodzi też często rodziców gdy po raz pięćdziesiąty mówią dziecku, czego ma nie robić, a ono robi, przeprasza, żałuje i… robi to po raz kolejny.

Złośliwość, zwracanie uwagi… to najdelikatniejsze słowa, które przychodzą w takiej sytuacji do głowy. A przecież w odniesieniu do dzieci jak mówi przysłowie: nie warto tłumaczyć złą wolą tego, co można wytłumaczyć niedojrzałością.

     Niedojrzałość ta polega na tym, że mechanizm, który sprawia, że nie zawsze realizujemy każdy szalony pomysł, który nam przyjdzie do głowy, że czasem gryziemy się w język zanim coś powiemy, że liczymy do dziesięciu zamiast wybuchnąć nie działa od urodzenia. Wszystkie te i inne jeszcze strategie samokontroli w mózgu dziecka muszą się dopiero wykształcić. A mają na to… 25 lat. Tyle czasu potrzeba człowiekowi, żeby część kory mózgowej bezpośrednio odpowiedzialna za hamowanie impulsów dojrzała do pełni sprawności.

      Zrozumiałe jest więc, że dziecko będąc jeszcze na początku tej drogi nader często daje się ponieść emocjom, impulsom, pragnieniom, które w jego świadomości pojawiają się tak naprawdę „nie wiadomo skąd”. Dzieci nawet czasem mówią o tym: moja ręka to zrobiła, ja nie wiem jak, samo się stało. Kiedy mamy do czynienia z naprawdę małym dzieckiem (2-3 letnim) to ono może nawet nie wiedzieć, że jest coś takiego jak decyzja i wybór. Po prostu pojawia się impuls i dziecko działa. Mózg potrzebuje wiele czasu i odpowiednich, przyjaznych warunków, żeby rozwinąć w pełni umiejętność samokontroli. A i tak, jak napisałam na początku, nie jest ona w stu procentach skuteczna.

    Jeśli więc drogi czytelniku robisz czasami coś, czego później żałujesz a potem wybaczasz to sobie, spróbuj taką samą co najmniej miarą mierzyć swoje dziecko, które naprawdę nie robi nic ze złej woli i specjalnie. Ono potrzebuje wiele miłości i czasu, żeby jego mózg nauczył się mówić „stop”.

 Pozdrowienia od Mikołajka i ode mnie :) 

Agnieszko, dziękuję Ci za ten tekst. Często będę do niego wracać.